Santrifüj Cihazları Nedir? Ne İçin Kullanılır? Türleri Nelerdir?
Tıbbi alanda en çok kullanılan laboratuvar aletlerinden biri olan santrifüj, elektrik enerjisiyle çalışan bir alettir. Farklı tasarımlara ve türlere sahip olan santrifüj cihazları hakkında detaylı bilgiler yazımızda yer almaktadır.
Santrifüj Nedir?
Santrifüj işlemi, laboratuvar ortamında elektrik motoru kullanılarak yapılan bir işlemdir. En sık kullanılan laboratuvar ekipmanlarından biri olan santrifüj, elektrikli bir motor kullanılarak çalıştırılır. Sabit ekseniyle ve dönme hızıyla dairesel bir çalışma prensibi taşıyan santrifüj cihazları, tıbbi karışımları elde etmek için yoğun şekilde kullanılır. Bu bakımdan santrifüj cihazı, içine yerleştirilen tıbbi karışımların dairesel dönme hızıyla birbirinden ayrılmasını sağlamak amacıyla laboratuvarlarda kullanılır.
Santrifüj Cihazları Nedir?
Santrifüj ekipmanları, günümüzde pek çok kimya ve biyoloji laboratuvarında yer almasının yanı sıra aynı zamanda medikal alanda da kullanılan cihazlardır. Dolayısıyla santrifüj cihazları, tıbbi karışımların dairesel dönme hızıyla birbirlerinden ayrılmasını sağlayan bir ekipmandır. Bu cihazın içine konan karışımlar, santrifüj cihazının dönme hızı arttıkça daha çabuk ve hızlı bir şekilde ayrışırlar.
Günümüzde özel ve kamuya bağlı hstanelerde ve aile sağlığı merkezlerinde de sık sık kullanılan santrifüj cihazlarının çalışma prensibi temelde merkezcil kuvvettir. Bu yöntemde santrifüj cihazı içindeki sıvı maddenin kütlesi ile madde üzerine edinilen etki boyutu aynı seviyede olur. Bir başka deyişle maddesel açıdan kütle büyükse, yarattığı etki aralığı da kütlenin boyutuna göre fazlalaşır.
Santrifüj Cihazı İşlevsel Özellikleri
Santrifüj cihazı özellikleri, işlevsel kullanış amaçlarına göre bazı özellikleriyle birbirinden farklı görünebilir. Santrifüj cihazı içinde karışımların konulduğu yer sallanabilen seleler olarak adlandırılır. Bu cihazlar kullanılırken tüpler santrifüj cihazı içine yatay bir konumda yatırılarak yerleştirilir. Ancak bazı santrifüj cihazlarında yatay bölümlü seleler yerine eğilimli yataklar da bulunabilir. Bunun temel nedeni santrifüj cihazı içine yerleştirilen tüplerin özel bir açılı şekilde yerleştirilmesi ve bu sayede ayrışmanın gerçekleşmesi sağlanmasındır.
Santrifüj Cihazları Hangi Türlere Sahiptir?
Santrifüj cihazı çeşitleri kullanım alanına göre farklılık gösterir. Medikal alanda da sık sık kullanılan santrifüj cihazlarının türleri, bu cihazların kullanım alanlarına göre farklılık gösterir. Genellikle laboratuvar ortamında en çok kullanılan santrifüj cihazı türleri şunlardan oluşur:
- Soğutmalı santrifüj cihazları
- Masaüstü santrifüj cihazları
- Klinik santrifüj cihazları
- Vakum santrifüj cihazları
Görüldüğü üzere her bir santrifüj cihazının farklı bir yapıya ve özelliğe sahip olduğu bilinir. Örneğin masaüstü santrifüjler, geniş bir kullanım alanına hakim olmakla birlikte araştırma alanında etkili sonuç veren küçük cihazlardan oluşur. Klinik santrifüjler ise vücut sıvılarının ayrıştırılmasında kullanıldığı için hastanelerde yaygın bir şekilde yer alır. Öte yandan vakumlu santrifüj cihazları ise laboratuvar numuneleri ayrıştırılırken adından da anlaşılacağı üzere vakum teknolojisinden yararlanılır.
Santrifüj Cihazları Ne İçin Kullanılır?
Santrifüj cihazı kullanım amaçları, laboratuvar ortamında temelde iki maddenin birbirinden ayrışmasına yöneliktir. Canlı hücreler, sıvılar, proteinler veya benzer yapıdaki tüm bileşenlerin, kusursuz biçimde birbirinden ayrıştırılıp incelenebilmesi için santrifüj cihazlarına ihtiyaç duyulur. Az önce bahsettiğimiz gibi santrifüj cihazları, kullanım alanlarına göre farklı özelliklere ve türlere sahiptir.
Bu nedenle santrifüj cihazının hız aralığı farklılık gösterebilir. Laboratuvar ortamında santrifüj cihazlarının sorunsuz bir şekilde çalışabilmesi için aletin oturtulduğu zeminin mutlaka düz olmasına dikkat edilmelidir. Santrifüj cihazları, içine yerleştirilen özel tüpler ile maddelerin ayrıştırılmasında önemli bir rol üstlenir.